De Amerikaanse overheid wil koste wat kost voorkomen dat initiativen zoals HarmonyOS van Huawei wereldwijd voet aan de grond krijgt. Officieel vanwege zorgen om spionage en nationale veiligheid. Maar wie goed kijkt, ziet een diepere laag: het beschermen van een technologische wereldorde waarin de controle stevig in Amerikaanse handen ligt.

Voor iemand zoals ik, die al jaren werkt met Linux en *BSD, zijn transparantie en keuzevrijheid vanzelfsprekend. Juist daarom valt HarmonyOS op — niet vanwege zijn openheid, maar vanwege wat het teweegbrengt: onzekerheid bij de gevestigde machten. De echte vraag is misschien niet óf HarmonyOS veilig is, maar wat er gebeurt als de VS zijn greep op de digitale infrastructuur verliest.

Eén besturingssysteem voor alles? 🧑‍💻

We leven in een tijd waarin de smartphone ons primaire toegangspunt tot digitale diensten is geworden. We doen bankzaken, communiceren, werken en beheren documenten vanaf onze telefoon. Tegelijkertijd draait de zakelijke wereld nog grotendeels op Windows-werkplekken — vaak log, traag en afhankelijk van cloudoplossingen zoals Microsoft 365 of Google Workspace.

Wat als die twee werelden — mobiel en desktop — zouden samensmelten in één besturingssysteem? HarmonyOS is precies dat: een schaalbaar OS dat draait op telefoons, tablets, laptops, slimme auto’s, huishoudapparaten en zelfs industriële machines. Met één platform voor zowel consumenten als bedrijfsomgevingen, zou Huawei precies die brug kunnen slaan waar Big Tech al jaren over spreekt, maar nooit echt levert.

De Europese zoektocht naar technologische autonomie 🇪🇺

Het besef groeit in Europa dat afhankelijkheid van Amerikaanse technologie risico’s met zich meebrengt. Overheden en instellingen onderzoeken alternatieven voor Amerikaanse cloudsoftware, e-maildiensten en besturingssystemen. Denk aan het Franse en Duitse initiatief voor een Europese cloud (Gaia-X), of recente aankondigingen vanuit de EU om de afhankelijkheid van Microsoft 365 af te bouwen.

In dat licht bezien is het logisch dat HarmonyOS — hoe controversieel ook — interesse wekt. Niet omdat het Chinees is, maar omdat het überhaupt een alternatief kan zijn. In een wereld die snakt naar digitale soevereiniteit zijn alternatieven schaars. En dat maakt HarmonyOS geopolitiek gevaarlijker dan welke achterdeur ook.

De angst van Washington: een verlies van controle 🇺🇸

Deze vrees komt pijnlijk duidelijk naar voren in een brief van 16 mei 2025, afkomstig van de Amerikaanse Select Committee on the Chinese Communist Party (brief: pagina 1, pagina 2). Daarin wordt opgeroepen tot internationale samenwerking om HarmonyOS actief te blokkeren. Het systeem zou ‘de verspreiding van digitale autoritarisme’ in de hand werken. Huawei, zo stelt men, zou onder Chinese wetgeving verplicht zijn mee te werken aan spionage.

Wat tussen de regels door zichtbaar is, is de bezorgdheid dat HarmonyOS niet valt onder Amerikaanse jurisdictie. Geen CLOUD Act. Geen NSA-deals. Geen juridische druk op Amerikaanse bedrijven om mee te werken aan overheidsverzoeken. Een wereldwijd populair alternatief voor Windows, Android en iOS — buiten Amerikaanse invloed — betekent een structureel machtsverlies.

Technologische blokkades als katalysator voor innovatie 💡

Ironisch genoeg heeft de Amerikaanse blokkade van Huawei juist geleid tot wat men wilde voorkomen: een versnelde technologische opmars van China. Huawei bouwt in rap tempo aan een volledig eigen ecosysteem:

• Een microkernel-gebaseerd besturingssysteem (HarmonyOS NEXT)
• Eigen ontwikkeltools, programmeertalen en compilers
• AppGallery als alternatief voor Play Store of App Store
• Samenwerkingen met grote merken zoals BMW in de automotive-sector

De Amerikaanse sancties dwongen Huawei om niet alleen afhankelijkheden af te bouwen, maar ook volledige ketens — van chip tot software — te vervangen. Waar het Westen nog worstelt met vendor lock-in, laat Huawei zien hoe snel een alternatief kan ontstaan wanneer de nood hoog is en de middelen groot genoeg.

Van paranoïde bescherming naar digitale wereldorde 🗺️

Is HarmonyOS zonder risico? Nee. Elk gesloten systeem verdient argwaan — net als gesloten software van Amerikaanse origine. Huawei’s verleden is niet brandschoon. En Chinese wetgeving laat ruimte voor overheidsingrijpen, net als in de VS overigens. Maar laten we niet vergeten: hetzelfde geldt voor bedrijven als Microsoft, Google en Apple. Denk aan de Snowden-onthullingen, aan stille dataverzoeken, aan verplichte achterdeuren.

De reden dat HarmonyOS nu zó veel weerstand oproept, is niet omdat het per se onveiliger is — maar omdat het zich aan Amerikaanse invloed dreigt te onttrekken. De brief van het Amerikaanse Congres spreekt boekdelen: het gaat hier niet om één OS, maar om een strijd om wereldwijde technologische hegemonie.

Een wereld met echte keuzevrijheid? ⛓️‍💥

Als Linux-gebruiker blijf ik kritisch. Ik geloof in open source, in transparantie — in code die ik zelf kan inspecteren (alhoewel ik daarvoor uiteindelijk moet vertrouwen op experts). HarmonyOS is (nog) geen open gemeenschap. Maar het is wel een serieuze uitdager van het monopolie op platforms — en dat alleen al maakt het relevant.

Stel je een wereld voor waarin je op je werkplek, in je auto, op je horloge en je telefoon met hetzelfde veilige besturingssysteem werkt — zonder dat je volledig in de Amerikaanse óf Chinese invloedssfeer hoeft te vallen. Dat is geen utopie, maar een kans. Een kans die ontstaat zodra we échte alternatieven durven overwegen.

Wachten op Europa is daarvoor eigenlijk te stroperig. Misschien ligt de kracht van Europa juist niet in tempo, maar in het creëren van ruimte en middelen voor wie wél durft te versnellen. Europa moet niet alles zelf willen doen — maar wel de rol van aanjager en geldschieter omarmen. En misschien moet het — hoe ongemakkelijk ook — daarbij eens goed kijken naar China: niet om het model over te nemen, maar om ervan te leren hoe snel een alternatief kan ontstaan als noodzaak en daadkracht samenkomen.

Conclusie: Meer dan veiligheid – het gaat om macht 👑

De Amerikaanse weerstand tegen HarmonyOS is geen louter defensieve actie uit naam van veiligheid, maar een offensieve zet om wereldwijde digitale controle te behouden. En zoals zo vaak in de geschiedenis: hoe meer druk er wordt uitgeoefend, hoe sneller de tegenpartij handelt. Denk aan de Koude Oorlog, toen de rivaliteit tussen de VS en de Sovjet-Unie leidde tot een intense ruimtewedloop en technologische versnelling. Dit toont aan dat druk en uitsluiting vaak juist nieuwe machtspartijen en alternatieven creëren.

We staan aan de vooravond van een digitale herverdeling van macht. De vraag is niet alleen of HarmonyOS dé oplossing is — maar of wij als gebruikers, bedrijven en overheden bereid zijn om te accepteren dat er slechts een handvol, voornamelijk Amerikaanse, leveranciers de controle behouden. Of eigenlijk: wie die digitale macht in handen heeft en hoe die macht wordt gebruikt. Want echte veiligheid begint niet alleen met keuze, maar met verspreide invloed en autonomie.

Moeten we dan helemaal niet bang zijn voor China of Huawei? Natuurlijk moeten we kritisch blijven. Maar stel dat ze zouden worden betrapt op spionage of misbruik van systemen — dan is de internationale reputatieschade gigantisch, en de gevolgen economisch desastreus. Juist dat internationale risico dwingt ook een macht als China tot voorzichtigheid.

Kortom: we moeten niet naïef zijn — maar ook niet langer doen alsof alleen Amerikaanse platforms per definitie ‘veilig’ zijn. Tegelijkertijd is het gerechtvaardigd om ons af te vragen of Amerika op dit moment nog onze betrouwbare bondgenoot is op het gebied van digitale soevereiniteit. Dat betekent niet dat we ‘vriendjes’ moeten worden met China, maar wel dat we moeten streven naar een controleerbaar model waarin het inbouwen van achterdeurtjes en ongewenste toegang zo veel mogelijk aan banden wordt gelegd. Angst mag nooit een excuus zijn voor afhankelijkheid, maar wel een reden om kritisch, transparant en strategisch te blijven.